شمع‌ها با حضور گرم و ملایم خود می‌توانند هر فضایی را دلنشین‌تر و دوست داشتنی‌تر کنند. ولی گاهی به علت اشتباه در خرید و استفاده نادرست از شمع ممکن است مشکلاتی را نیز به وجود آورند. دود کردن شمع یکی از مشکلاتی است که می‌تواند باعث ناراحتی تنفسی برای افراد مبتلا به آسم و دارای ریه‌های حساس شود. بنابراین تا جایی که امکان دارد باید از شمع‌هایی استفاده نمایید که دود نمی‌کنند و یا از دود کردن آن‌ها جلوگیری کنیم. البته مقادیر کمی از دود بخش طبیعی فرآیند سوختن محسوب شده و اجتناب‌ناپذیر است ولی با انتخاب شمع‌های باکیفیت و آشنایی با روش‌های درست نگهداری از شمع، می‌توان میزان دود و دوده‌های سیاه رنگ را به حداقل رساند. دود و دوده‌های اضافی، ناشی از فرآیند شیمیایی سوختن ناقص است که می‌تواند توسط عوامل مختلفی به وجود آید که برخی از آن‌ها به راحتی قابل اصلاح است.
در زیر به برخی از دلایلی که ممکن است موجب دود کردن شمع شود می‌پردازیم و همچنین راه‌های جلوگیری از آن را ارائه می‌دهیم.
۱.بلند بودن فتیله شمع
یکی از دلایل اصلی تولید دود سیاه رنگ در شمع‌ها، بلند بودن بیش از اندازه فتیله می‌باشد. هنگامی که شمع می‌سوزد، موم یا پارافین نزدیک شعله ذوب می‌شود و موم ذوب شده به سمت بالای فتیله هدایت می‌شود تا از شعله تغذیه کند. اگر فتیله بیش از اندازه بلند باشد، تعادل بین گرما و سوخت از بین میرود و مشکل به وجود آمده در این واکنش شیمیایی می‌تواند دود و دوده‌های اضافی تولید کند. توصیه می‌شود قبل از روشن کردن شمع فتیله را کوتاه کنید، برای این کار می‌توانید از قیچی و یا ناخن‌گیر استفاده کنید. توجه فرمایید که برای بهتر سوختن و دود نکردن شمع بهتر است هر مرتبه که میخواهید شمع را روشن کنید، فتیله را مقداری کوتاه کنید تا شعله شمع تمیز و روشن باشد و از ایجاد دوده اطراف ظرفی که شمع درون آن قرار دارد جلوگیری شود. کوتاه کردن فتیله‌ها حدود ۳ تا ۵ میلیمتر قبل از هر بار روشن کردن شمع، ساده‌ترین راه برای جلوگیری از ایجاد دود و دوده‌های سیاه رنگ است.
۲.جریان هوا
یکی از دلایل رایج دود کردن شمع، قرار گرفتن آن در محیط‌هایی است که در مسیر جریان هوا قرار دارند. هنگامی که شعله در باد سوسو بزند، دود تولید می‌کند. سعی کنید شمع به دور از جریان هوا باشد زیرا جریان هوا باعث دود کردن شمع می‌شود. هر چقدر مکانی که شمع در آن قرار گرفته باشد در معرض باد کمتری باشد، شمع بهتر می‌سوزد. اگر میبینید شعله‌های شمع‌تان بیش از حد تکان میخورد، محیط را به خوبی بررسی کنید، اگر پنکه سقفی یا کولر موجب ایجاد جریان هوا شده آن‌ها را خاموش کنید یا محل شمع خود را تغییر دهید و شمع را به مکان محافظت شده تری منتقل کنید. دور نگه داشتن شعله شمع از مسیر جریان هوا می‌تواند تا حد زیادی به تمیز و بدون دود سوختن آن کمک کند.
۳.شمع‌های رنگی و اسانس‌دار
از آن جایی که سوختن شمع یک فرآیند شیمیایی است، هر ماده اضافی که به ترکیبات مواد اولیه آن اضافه می‌شود، می‌تواند بر نحوه سوختن شمع تاثیرگذار باشد. برخی از مواد رنگی که به شمع اضافه می‌شوند، فتیله شمع را مسدود می‌کنند و سرعت انتقال گرما را کاهش می‌دهند و به همین دلیل باعث ایجاد دود می‌شوند. همچنین شمع‌های اسانس‌دار با عطر‌های تند و شدید ممکن است بیشتر از دیگر شمع‌ها دود کنند. اگر تمام مواردی که باعث دودکردن شمع می‌شود را بررسی کردید و شمع شما هنوز دود می‌کند، ممکن است مواد رنگی و یا اسانس‌دار موجود در آن عامل دود کردن شمع شما باشد. در این رابطه پیشنهاد می‌شود تا شمع‌های باکیفیت را تهیه کنید تا از کیفیت مواد اضافی موجود در آن مطمئن باشید.
۴.جنس پارافین
شمع‌هایی که از پارافین با درصد بالای چربی درست می‌شوند، خیلی زود می‌سوزند و زیاد دود می‌کنند. (مانند برخی شمع‌ها که از چربی حیوانات درست شده‌اند که زیاد دود می‌کنند.) شمع‌هایی که از موم طبیعی درست شده باشند، بسیار آرام می‌سوزند و از کیفیت بالایی برخوردارند.
۵.محل قرارگیری شمع
قبل از روشن کردن شمع مطمئن باشید که سطح زیر شمع صاف می‌باشد. زمانی که شمع کج قرار می‌گیرد، یک سمت آن خیلی ذوب می‌شود و حرارت می‌بیند و باعث دود کردن شمع می‌شود.
۶.داغ شدن بیش از حد شمع
روشن نگه داشتن شمع در مدت زمان زیاد، باعث داغ شدن آن و در نتیجه ذوب شدن پارافین می‌شود. این فرآیند باعث می‌شود تا طول فتیله بیرون زده از پارافین بیشتر شود. فتیله در این حالت تغییر شکل داده و خمیده می‌شود و باعث نامنظم شدن شعله‌های شمع شده و در نتیجه دود تولید می‌کند. پیشنهاد می‌شود برای جلوگیری از این موضوع در حالی که هنوز شمع روشن است، فتیله را با قیچی کوتاه کنید تا شعله شمع به حالت عادی برگردد. توجه داشته باشید که به هیچ عنوان مازاد فتیله که قیچی شده است را در داخل موم رها نکنید. راه دیگر برای حل این مشکل این است که شمع را خاموش کرده و سپس فتیله را کوتاه نمایید، در این حالت دفعه بعدی که از شمع استفاده می‌کنید به حالت عادی خواهد سوخت.
۷.وجود گرد و غبار و ضایعات در شمع
اگر از آخرین باری که شمع خود را استفاده کرده‌اید مدت زمان زیادی گذشته باشد، ممکن است ذرات گرد و غبار بر روی آن نشسته و یا برخی از ضایعات داخل آن جمع شده باشد. شمع‌ها نیز همانند دیگر عناصر موجود در خانه در معرض گرد و غبار و ذرات معلق در هوا قرار می‌گیرند و اگرچه ممکن است به نظر نرسد ولی همین امر باعث اختلال در فرآیند سوختن آن‌ها می‌شود. در این مورد نیز شمع به درستی نمی‌سوزد و تولید دود و دوده‌های سیاه رنگ می‌کند. برای جلوگیری از این امر توصیه می‌شود که اگر شمع شما دارای درب است، بعد از هر بار استفاده از آن درب آن را ببندید و در غیر این صورت به طور منظم و هفتگی سطح روی شمع را با یک دستمال لطیف نمناک تمیز کنید.
چگونه دوده‌های سیاه ایجاد شده در شمع را از بین ببریم؟
هنگامی که شمع دود سیاه تولید می‌کند ، به مرور زمان باعث ایجاد دوده سیاه رنگی می‌شود که بر روی سطح شمع و جاشمعی می‌نشیند. این دوده‌ها را می‌توان به راحتی به روش زیر تمیز نمود:
مرحله اول : قبل از اینکه شمع را تمیز کنید ابتدا شمع را خاموش کرده و اجازه دهید فتیله و موم خنک شوند.
مرحله دوم : یک دستمال کاغذی یا پارچه نرم را با آب خیس کنید و داخل جاشمعی را با آن پاک کنید تا دوده‌ها از بین بروند. این روش برای تمیز کردن شمع‌های جار یا شیشه‌ای که نمی‌توان شمع را از آن جدا نمود، بسیار مناسب است. جاشمعی را در آب گرم و صابون خیس کنید و سپس با یک پارچه نرم بشویید تا دوده‌ها از سطح آن پاک شود. این روش مخصوص شمع‌هایی است که از جاشمعی خارج می‌شوند.
مرحله سوم : یک پارچه نرم را کمی به الکل آغشته نمایید و آن را بر روی سطح شمع بکشید تا دوده‌ها از روی سطح شمع پاک شوند.
مرحله چهارم : قبل از روشن کردن شمع، به اندازه کافی صبر کنید تا شمع و جاشمعی کاملا خشک شوند.
