تونلینگ زمانی اتفاق میافتد که تنها بخش کوچکی از موم یا پارافین (در شعاع حدود ۲ سانتیمتر از اطراف فتیله) در هنگام روشن بودن شمع ذوب میشود. در این حالت به جای اینکه تمام سطح موم به طور یکنواخت ذوب شود، چیزی شبیه یک تونل کوچک عمودی ایجاد میشود و موم تنها در همان منطقه ذوب میشود، به همین دلیل نام این پدیده را تونلینگ مینامند. هنگامی که تونلینگ رخ میدهد، در داخل تونل، موم مستقیما و به سرعت زیر شعله تبدیل به مایع میشود، در حالی که موم اطراف آن سفت و جامد باقی میماند و همین امر باعث میشود که عمق تونل در طول زمان دائما بیشتر شود. هنگامی که فتیله در عمق تونل قرار میگیرد، نمیتواند اکسیژن کافی برای سوختن را دریافت کند و خاموش میشود. اما مشکل به همین جا ختم نمیشود چرا که تونلینگ زمان سوخت شمع را به شدت کاهش میدهد. به طور معمول زمان سوخت شمع بر اساس حجم کل پارافین شمع تخمین زده میشود، اما زمانی که تونلینگ در شمع رخ میدهد تنها قسمتی از موم قبل از رسیدن فتیله به پایین مصرف میشود، در نتیجه تمام موم باقی مانده در اطراف شمع متاسفانه تلف میشود.
به چه دلیل پدیده تونلینگ رخ میدهد؟
ذهنیت رایج و اشتباهی که در اکثر مردم وجود دارد این است که تونلینگ را مستقیما به کیفیت شمع ارتباط میدهند. درست است که احتمال رخ دادن تونلینگ در شمعهای ارزان قیمت با کیفیت پایین بیشتر از شمعهای لوکس باکیفیت است ولی حقیقت این است که تونلینگ میتواند برای هر شمعی اتفاق بیفتد حتی شمعهای باکیفیت و گران قیمت.
برخی از شایعترین عوامل ایجاد تونلینگ در شمع عبارت است از:
۱. خاموش کردن زود هنگام شمع
نکته بسیار مهم که همواره بر آن تاکید میشود این است که شمع را به اندازه کافی روشن نگه داریم چرا که این امر باعث میشود تا گرما فرصت کافی برای رسیدن به کل سطح شمع را داشته باشد و تمام پارافین موجود در سطح شمع ذوب شود. حداقل زمان روشن نگه داشتن شمع بستگی به حجم آن دارد ولی به طور متوسط بین ۱ تا ۲ ساعت تخمین زده شده است. پس اولین نکته این است که از خاموش کردن زود هنگام شمع بپرهیزید.
یکی از خصوصیات موم یا پارافین کم شدن درجه سختی آن پس از تعداد دفعاتی است که از آن استفاده میشود، به طور مثال شمعی که دیروز ذوب شده و پس از خنک شدن به حالت جامد درآمده است، همیشه نرم تر از پارافین شمعی است که اصلا تا به حال ذوب نشده است یا یک هفته پیش ذوب شده است. بنابراین اگر دفعه اولی که شمع را روشن میکنید اجازه ندهید تا تمام سطح موم ذوب شود و فقط مرکز آن ذوب شود، بار دومی که شمع را روشن میکنید فقط همان بخش مرکزی آن ذوب میشود، به این علت که موم و یا پارافین این قسمت نرمتر است و برای ذوب مجدد به انرژی حرارتی کمتری نیاز دارد. پارافینی که دورتر از مرکز شمع قرار دارد و بار اول ذوب نشده است، در مقایسه با پارافینی که یک بار ذوب شده سختتر است، بنابراین ذوب نمیشود و باعث ایجاد تونلینگ میشود.
۲. سایز نامناسب فتیله
دلیل دیگری که باعث ایجاد تونلینگ در شمع میشود این است که فتیله برای شمع کوچک باشد. اگر فتیله خیلی کوچک باشد، ممکن است نتواند حرارت کافی برای ذوب شدن پارافین لبه بیرونی شمع را ایجاد کند. در نتیجه حتی اگر در اولین سوزاندن به شمع خود زمان زیادی بدهید، ممکن است در نهایت با تونلینگ مواجه شوید. این مشکل در حقیقت مربوط به تولید شمع میباشد و به همین دلیل است که تونلینگ در شمعهای تولید انبوه و ارزان قیمت که از فتیلههای ارزان استفاده میکنند، شایعتر است. شمعهای گران قیمتتر و لوکس معمولا با دقت بالاتری طراحی و با کیفیت بالاتری ساخته میشوند و از سایز مناسب فتیله برخوردار هستند.
۳. موم و پارافین نامناسب
یکی از عواملی که در ایجاد تونلینگ عمدتا نادیده گرفته میشود، نوع پارافین استفاده شده در شمع میباشد. برخی از پارافینها جنس سختتری دارند، به این معنی که نقطه ذوب بالاتری دارند که برای آب و هوای گرم مناسب هستند این در حالی است که برخی از پارافینها نقطه ذوب پایین تری داشته و برای مناطقی با آب و هوای سرد مناسب هستند.
راههای رفع تونلینگ چیست؟
اگر شمع شما قبلا با پدیده تونلینگ مواجه شده است با درک اینکه چه عاملی باعث ایجاد تونلینگ شده میتوانید این مشکل را به راحتی برطرف نمایید. به طور کلی برای رفع تونلینگ، تنها کاری که باید انجام دهید این است که موم بیرونی و اطراف تونل را ذوب کنید تا پارافین روی شمع دوباره همسطح و صاف شود. برای انجام این کار ما دو راه را به شما توصیه میکنیم که عبارتاند از:
۱.استفاده از سشوار
- فتیله را مقداری کوتاه کنید و ضایعات موجود در تونلینگ را بردارید.
- با استفاده از سشوار تمام سطح پارافین روی شمع را ذوب کنید. سشوار را در بالاترین درجه گرمای آن قرار دهید تا پارافین را ذوب کند.
- میتوانید موم ذوب نشده کنارهها را با احتیاط با خلال دندان فشار دهید تا سریعتر ذوب شود.
- حرارت دادن را ادامه دهید تا تمام سطح بالایی موم کاملا ذوب و صاف شوند.
- شمع خود را دوباره روشن کنید و اجازه دهید تا زمانی که دیگر تونلینگ نبینید، بسوزد.
- شمع خود را کنار گذاشته و بگذارید موم در چند روز آینده سفت شود. بسته به نوع پارافین استفاده شده در شمع، سخت شدن موم بین ۲ روز تا ۲ هفته ممکن است طول بکشد تا موم شما به سختی کامل برسد.
۲.روش فویل آلومینیوم
- فتیله را مقداری کوتاه کنید و ضایعات موجود در تونلینگ را بردارید.
- روی شمع را با فویل آلومینیومی بپوشانید.
- یک سوراخ کوچک به قطر حدود ۲.۵ سانتیمتر در مرکز فویل ایجاد کنید و آن قسمت از آلومینیوم را بردارید.
- بعد از برداشتن قسمت وسط فویل، فتیله را روشن کنید، سپس فویل بریده شده را دوباره بر روی آن قرار دهید و اجازه دهید شمع چند ساعت بسوزد تا سطح بالایی موم کاملا ذوب و صاف شود.
- شمع خود را کنار بگذارید و اجازه دهید تا موم در چند روز آینده سفت شود تا به سختی کامل برسد.
چگونه از ایجاد تونلینگ در شمع جلوگیری کنیم؟
برای جلوگیری از تونلینگ در شمع، تنها کاری که باید انجام دهید این است که هر بار که شمع را روشن میکنید به اندازه کافی آن را روشن نگهدارید تا تمام سطح روی شمع ذوب شود. این کار به ویژه در دفعه اولی که از شمع استفاده میکنید بسیار مهم و تاثیرگذار است. مدت زمانی که شمع باید روشن بماند بستگی به اندازه شمع دارد. یک قانون سرانگشتی خوب که میتواند در این زمینه کمکتان کند این است که معمولا به اندازه هر ۲.۵ سانتیمتر قطر شمع، یک ساعت زمان نیاز است تا شمع به خوبی بسوزد. به طور مثال اگر قطر شمع شما ۷.۵ سانتیمتر است، بنابراین زمان حدودی تخمینی برای سوختن مناسب ۳ ساعت میباشد.
امیدواریم که این راهنمایی جهت رفع و جلوگیری از تونلینگ در شمع برای شما مفید بوده و در این رابطه به شما کمک کرده باشد. (تیم تخصصی هیمو هوم)